O Le Perofeta o Iosefa Samita, o le Tufugaaao o le Atua i le Toefuataiga o le Upumoni

Tatou te talitonu ua fetalai mai lo tatou Tama Faalelagi i o tatou lava taimi … , na Ia faafofogaina le tatalo faamaulalo a se talavou i Palamaira, ma sa taliina lana tatalo ma faamanuiaina o ia i se malamalamaaga i Lona peresona, ina ia iloa ai e tagata uma le Alii, pe afai latou te mananao ai.

O se tulaga lava faanatura le tatau ia Iosefa Samita ona sailia le Alii. Na tupuga mai o ia i … ni tagata e talitonu i lo tatou Tama Faalelagi, i le misiona paia a le Faaola, i le taua o le tatalo, ma o le a faafofoga ma tali mai le Atua i Ona tagata pe afai latou te o atu i Ona luma ma se agaga tatau. Sa faigofie i lenei taulealea ona talitonu, aua sa fanau mai ma sa tausia i se aiga e talitonu; ma ina ua alu atu o ia i le vao e tali i le poloaiga o loo i le mau (Iakopo 1:5): “A e afai ua leai se poto i so outou, ina ole atu ia i le Atua, o lē foai tele mai i tagata uma ma le le toe ta’uta’ua; ona foaiina mai ai lea ia te ia,” sa talitonu o ia o le a tali mai lana tatalo, ma sa folafola mai e lo tatou Tama Faalelagi mai lava i le amataga, e faapea, “e mafai ona outou iloa mea uma e ala i le faatuatua.”⁷

O lona faatuatua i le Atua na tata’i ese ai o ia mai le talitonuga, sa taatele i ona aso, e faapea o loo i ai i le Tusi Paia faaaliga uma e mafai ona mauaina e tagata, ma ua tapunia le lagi i luga a’e o lona ulu. Sa ia tatalo i le Alii, ma sa tali mai lana tatalo. Sa ia vaai i le Tama ma le Alo o afifio ifo i le fogaeleele, o siosiomia i le malamalama mamalu. Sa ia mauaina se malamalama e le mafaafitia e faapea, e i ai o la’ua tino e faapei o tagata, ma o i la’ua o ni peresona o aano ma ivi; sa la tulei mai ia te ia ma sa ia faalogoina o La’ua siufofoga.⁸

O le taunuuga [o le tatalo a Iosefa] o lena faaaliga ofoofogia, e le pei o nisi lava faaaliga ua tatou faalogo i ai i le talafaasolopito o le lalolagi. Ua tatou faalogo i taimi na faaalia mai ai lo tatou Tama Faalelagi lava Ia; ua tatou faalogo i taimi na faaalia mai ai le Togiola o tagata lava Ia; peitai tatou te lei faitau muamua lava i se taimi na faaali mai ai le Tama ma le Alo i se tagata ola ma talanoa atu i ai i lena tagata.

E le talitonu i ai tagata o le lalolagi. Ua aoaoina alii ma tamaitai e faapea ua tapunia le lagi … , ma ina ua folafola mai e lenei talavou i o tatou aso, i le taimi tonu na sili ona tatou manaomia ai le malamalama, ina o fetaufetuliai solo alii ma tamaitai mo le upu a le Atua ae sa le mafai ona maua, e pei ona valoia e perofeta anamua [tagai Amosa 8:11–12], ua faaali mai e le Alii Ia lava, sa tauemuina o ia [Iosefa]. … Sa teena lana faamatalaga, ma o i latou na tatau ona avea ma ana uo sa latou fulitua ia te ia ma sa oo lava ina latou fai mai o le mea mai le tiapolo. O le a le molimau a le taulealea?

“… Sa ou vaai moni lava i se malamalama, ma sa ou vaaia foi i totonu o lea malamalama ni tagata se toalua, ma e moni lava sa la fetalai mai ia te au; ma e ui ina inosia ma sauaina a’u i lo’u fai atu na ou vaai i se faaaliga, ae o se mea moni lava; ma a o latou sauaina au, ma tauemuina au ma tauleagaina ma tuuai pepelo au i lo’u fai atu sa ou vaai i se faaaliga, sa oo ina ou faapea ifo i lo’u loto: Aisea ua sauaina ai au i lo’u ta’u atu o le mea moni? E moni lava sa ou vaai i se faaaliga, ma o ai ea au ou te tetee atu ai i le Atua, ma aisea foi ua manatu ai tagata o le lalolagi ia latou faia ia te au ia ou faafitia ai le mea na ou vaai tino lava i ai? Aua sa ou vaai lava i se faaaliga; sa ou mautinoa lava lena mea, ma e le mafai ona ou faafitia, ua ou fefe e faia lena mea, ma sa ou mautinoa a ou faafitia lea mea, o lona uiga ua ou faatausuai i le Atua, ma o le a ou nofosala ai.” [Tagai Iosefa Samita—Talafaasolopito 2:25.]⁹

I le tausaga e 1830, ina ua faatulagaina lenei Ekalesia, sa lei i ai i le lalolagi se faalapotopotoga faalelotu sa folafolaina faapea latou te talitonu o le a faaali mai e le Atua lava ia i le fanau a tagata. Sa feteenai aoaoga a lotu uma i lena mea, ma sa silafia e lo tatou Tama e leai se uiga o le taumafai e faasaoina ona atalii ma afafine, seia vagana ua mafai ona musuia i latou e o mai ia te ia ma le talitonuga o le a ia faafofogaina ma tali mai i a latou tatalo. Ina ua vaai le perofeta taulealea i le Tama ma le Alo, i le vao o Palamaira, ma iloa ai e moni lava o ni peresona i la’ua, e mafai ona faafofoga mai ma tali mai i mea sa ia tautala atu ai, sa amata ai se vaitau fou i lenei lalolagi, ma faataatia ai se faavae mo le faatuatua o le fanau a tagata. Ua mafai nei ona latou tatalo i lo tatou Tama i le lagi ma iloa ai e mafai ona ia faafofogaina ma tali mai i a latou tatalo, ma sa i ai se fesootaiga i le va o le lagi ma le lalolagi.¹⁰ [Tagai fautuaga 2 i le itulau e 44.]

O le faatuatua na uunaia Iosefa e saili atu i le Atua i le tatalo ma fesili atu po o le fea ekalesia e tatau ona ia auai. O le a le tali? Pe na fai mai le Alii, “Lo’u atalii e, e lelei uma lava, o loo latou taumafai uma lava e tausi a’u poloaiga, o alii o loo taitaia nei lotu uma ua ou faamaonia, soo se ekalesia lava e lelei, o i latou uma lava o le a toe taitai mai ai oe i le afioaga o lo tatou Tama Faalelagi?” Atonu sa faamoemoe le taulealea i se tali faapena ona o tulaga o loo i ai. Peitai, sa manao o ia ia iloa po o le a le mea e fai, ma sa i ai lona faatuatuaga uma o le a ta’u atu e le Alii ia te ia. O lea la ina ua tatalo o ia, sa fesili po o fea o nei ekalesia e tatau ona auai, ma ou te manatu sa te’i o ia ina [ua ta’u atu ia te ia]. “Ia aua lava nei auai i se tasi o ia lotu; ua latou fai ma mataupu poloaiga a tagata; ua latou faalatalata mai ia te au i o latou laugutu a o o latou loto ua taumamao mai ia te au; ua peiseai ua amioatua, a o le mana o i lea mea ua latou teena.” [Tagai Iosefa Samita—Talafaasolopito 2:19.] Mafaufau i se tama e sefulufa tausaga le matua, ua tulai a’e mai ona tulivae i le vao i tafatafa ane o lona aiga ma faasilasila atu i le lalolagi se savali faapena! Peitai, faatasi ai ma le molimau na tuuina atu ia te ia e lona Tama Faalelagi, faatasi ai ma lena poloaiga mai le Alii lava ia, pe le fefe ea o ia i lona faia o se isi lava mea nai lo lona faasilasila mai na fetalai atu le Alii ia te ia?¹¹

Sa na o se tama Iosefa Samita ina ua faaee atu lima o Peteru, Iakopo ma Ioane i lona ulu ma faauuina o ia i le Perisitua Mekisateko, —o ia ma Oliva Kaotui. E le’i umi ae faatonuina Iosefa Samita e faatulaga se Ekalesia. Sa na o ia o se alii talavou, ae sa ia faatulagaina le ekalesia i lalo o le faatonuga a le Togiola o tagata. Ma ua mamanuina i le Ekalesia lea sa faatulaga e le Faaola a o i ai o ia i le lalolagi. E leai so’u masalosalo e toatele sa vaavaai atu i lenei alii talavou, o se tagata faatauvaa, ma manatu ai e valea lava le tulai mai o se tasi e le’i a’oga e fai ma taitai ma faafoliga e taitai. Peitai, sa pei o ia o isi auauna a lo tatou Tama Faalelagi o ē sa soifua ai i le lalolagi, o ē sa valaauina e le Alii e faatinoina se galuega faapitoa, ma o le le lava o le silafia i mea o lenei lalolagi e lei taofia ai le mafai e le Alii ona tuuina atu ia te ia o faamatalaga na tutusa ai o ia ma sili atu foi i le tele o itu, ma i latou sa mauaina avanoa maoae faalelalolagi na te lei mauaina.¹²

E ui lava ina sauaina ma ta’upepeloina o ia, e ui foi ina sa tauemuina o ia e i latou sa tatau ona avea ma ana uo, e ui ina sa teena e tagata aoaoina ma atamamai i lena taimi, ae sa faamanuiaina lava o ia i le toefuataiina o le Talalelei o le ola ma le faaolataga ma le faatuina o le Ekalesia a Iesu Keriso o le Au Paia o Aso e Gata Ai.

E ui lava ina matua malolosi mana o le tiapolo ina ia faatafunaina o ia, ae sa faasaoina lava o ia e le Alii seia mae’a lana galuega, ma toe tuuina atu i tagata ki uma ma sauniga e tatau ai mo le faaolataga o le aiga o tagata.¹³ [Tagai fautuaga 3 i le itulau e 44.]

Mai i lena tama o lē sa vaai i le Tama ma le Alo, i le sefulufa o ona tausaga, na oo mai ai lena savali ofoofogia e faapea, o lo tatou Tama i le lagi ma Lona Alo o Iesu Keriso o ni tamalii ua faamamaluina; o le Faaola o le lalolagi ua toetu mai i e ua oti. Na vaai lena talavou i le mea sa iloa e le lalolagi, ae e i ai se mafuaaga na galo ai, ma sa amata ona ia molimau atu ai i le fanau a tagata.¹⁴

[I le popofou o le 1800] sa toaitiiti ni tagata i le lalolagi sa talitonu i se peresona Atua e i ai se tino. Peitai, na oo mai le faaaliga i lena taimi i le Perofeta o Iosefa Samita, a ua na o se tama o ia, e le’i atoa sona sefululima tausaga, ma sa ia vaai i le Tama ma le Alo ma ia molimau mai ai. Sa oo mai foi ia te ia ni asiasiga a isi tamalii faalelagi, ma sa tuuina atu e le Alii ia te ia e ala atu ia i latou nisi faamatalaga faaopoopo mo le fanau a tagata, ma o ia lava, i lana lava ala, sa tuuina mai ia i tatou, po o e na muamua atu ia te i tatou i le Ekalesia, se malamalamaaga i le faamoemoega o le olaga. … O lana faamatalaga o le lagi ua musuia ai i tatou i se naunautaiga ia agavaa mo se aiga iina, pe a mae’a o tatou olaga faalelalolagi. O se toetu moni ma se faamatalaga o le lagi ma seoli ua matua faafaigofie lava e faapea, a faaaoga se mau, “e ui ina valea se malaga e le sese ai lava.” [Tagai Isaia 35:8.]¹⁵

Na faailoa mai e ala mai ia te ia le fausiaina o malumalu, le faavavau o feagaiga o le faaipoipoga, ma le faaolataga o e ua maliliu, ua aumaia ai le olioli e le mafaamatalaina o le fiaafe o fanau a lo tatou Tama.

O upumoni e faavavau sa manino lelei ona ia ta’u maia, ua oo atu lava i tagata o le lalolagi, ma aumaia le filemu ma le fiafia ia i latou e taliaina.¹⁶

Sa silafia e lo tatou Tama Faalelagi le mea o le a oo mai pe a oo ina ia toefuatai mai i nei aso e gata ai le talalelei i lona mama a’ia’i. Sa ia silafia le liliuese o Ana fanau i le lalolagi, ma ua latou o ese mai le upumoni manino, ma o Lona alofa mutimutivale tele, sa ia faailoa mai ai lenei galuega o aso e gata ai. Na ia filifilia se tama mai le tele o tagata i le nuu, ma musuia o ia e amata le galuega sa muai fuafua e suia ai le lalolagi o tapuaiga. Sa Ia silafia o loo tau saili le lalolagi i le pogisa, ma toefuataiina mai ai le malamalama i le alofa mutimutivale. E leai lava se isi auala e mafai ai ona olioli le fanau a tagata i le fiafia, ua na o olaga amiotonu, ma e le mafai e tagata ona ola i ni olaga amiotonu e aunoa ma le ogatusa ma le upumoni. Sa matua tele naua le upumoni i le lalolagi, ae sa matua fefiloi ma mea sese lea na ta’u atu e le Alii lava ia i le Perofeta o Iosefa Samita faapea o tagata o ē a’oa’o atu ma faiaoga i lotu, sa latou aoao atu e fai ma aoaoga faavae ia poloaiga a tagata, ma sa lapata’ia ai le tama ia aua nei avea o ia ma se tasi o i latou. Ona Ia toefuataiina ai lea o le talalelei, o le mana o le Atua mo le faaolataga, mo i latou uma o le a talitonu ma usitai i ai.¹⁷

Ou te fai atu i tagata uma i soo se mea o i ai, ia suesue i aoaoga o le Talalelei a lo tatou Alii e pei ona faailoa mai i le Perofeta o Iosefa Samita, suesue i ai ma le agaga tatalo, ona outou maua ai lea o le vaifofo mo ma’i o lenei lalolagi, ma o le a le mauaina lava i se isi ala.¹⁸ [Tagai fautuaga 4 i le itulau e 44.]

E faapei foi o tulaga na i ai perofeta sa faatula’i mai e le Alii muamua, sa foliga tatau ai i lenei tulaga le faamaufaailogaina o le molimau a Lana auauna i le toto o lona ola. O le a le toe maua lava se itulau [faamomoiloto] i le talafaasolopito o le lalolagi nai lo lena, lea ua vaneina ai toe upu a lo tatou Perofeta o Iosefa Samita. Sa ia iloa ua lata lona taimi; sa ia iloa ua faataunuuina lana misiona i le olaga. … Ma ina ua oo mai le taimi ua la faafesaga’i ai ma le oti, sa ia fai mai, “Ou te alu atu e pei o le tama’i mamoe a fasia; a e ou te filemu e pei o le taeao i le tauvevela; o ia te a’u le loto fuatiaifo e mamā i le Atua, ma tagata uma. O le a ou oti mamā ma o le a faapea ane ia te au, ‘Na fasiotia o ia ma le loto i ai.’” [Tagai MFF 135:4.]

Sa le’i fefe o ia e tu atu i luma o le nofoa faamasino … ma tali atu e tusa ma galuega na faia i le tino iuvale. Sa lei fefe o ia e fetaiai ma tuuaiga na faia e faasaga ia te ia, fai mai ua faaseseina tagata ma ua le faamaoni i a latou fegalegaleaiga. Sa lei fefe o ia i le taunuuga o lana misiona i le olaga, ma le manumalo faai’u o le galuega lea sa ia iloaina e paia lona faapogai, lea foi na ia ofoina atu ai lona ola. Ae pei foi o le taimi muamua, sa faamasinoina e tagata o le lalolagi lenei galuega i le agaga o le tagata. Latou te le o maua le Agaga o le Atua, lea semanu e mafai ai ona latou malamalama, na sau mai i le Tama i le lagi.¹⁹

Sa matuai mautinoa e lenei talavou le faaaliga sa ia mauaina, ma sa matua naunau lava ina ia iloa e fanau a lona Tama, i latou uma lava, le upumoni, ma e mai lava i le taimi na ia mauaina ai papatusi o le Tusi a Mamona mai le agelu o Moronae, na ia tuuto atu ai lona ola atoa i le faatulagaina o le Ekalesia ma le folafolaina atu o le upumoni. … Sa mu i lona agaga se iloa e faapei ona i ai ia Setefano [tagai Galuega 7:54–60], e faapei foi ona i ai i le Togiola, e faapea o lo tatou Tama Faalelagi lava sa i ai i le foeuli, o lana galuega lea ua i ai i le lalolagi, o lona mana foi o le a i’u ina faafoeina, ma o lenei olaga ua na o se vaega o le faavavau. Sa saunia o ia e ofoina atu lona ola i le lalolagi, pe afai e tatau ai, ina ia mafai ai ona ia olioli e faavavau i le mafutaga ua matua naunau lava i ai, ma le mafutaga ma alii ma tamaitai lelei sa i ai ma o loo i ai i le lalolagi, ma o le a toe soifua ai i le lalolagi pe a oo ina avea ma malo selesitila.²⁰

Sa aoao mai e Iosefa Samita e faapea, sa ia iloa e i ai se olaga i tala atu o le oti, ma sa ia iloa o loo soifua le Atua, ma sa silafia e le Atua na ia iloa o loo soifua le Atua. Sa naunau o ia e ofoina atu lona soifua ina ia mafai ai e oe, o’u uso ma tuafafine, ona faamalolosia lo outou faatuatua ma ia lē maluelue lava lo outou talitonuga ia te ia. Na ia iloa le faamoemoega o lenei olaga. Na ia iloa ua tatou i ai iinei ina ia sauniuni ai mo le lumanai ma se isi olaga e sili atu ona mamalu. Ma sa naunau foi o ia, pe a tatau ai, e ofo atu lona lava ola, e le ina ia aveese ai, mo lo tatou manuia, ae ona sa ia iloa na fetalai mai le Tama, o lē na te faasaogalemuina lona ola, e maumau ai ia te ia; a o le faamaumau lona ola ona o Ia, e maua ai e ia, le ola e faavaau [tagai Mataio 16:25]. O le iloa foi lenei, na mafai ai e le Perofeta ma [le] Peteriaka o le Ekalesia o [Ailama Samita] i ona uluai taimi ona [tuua] o ē pele ia i la’ua, ina ia faafalepuipuiina, ma tuuina atu mea uma sa ia i la’ua i lenei lalolagi, e mafai e tagata ona ofoina atu mo o latou uso—lo la’ua ola i le tino.²¹

I le tausaga e 1830, sa faatulagaina ai le Ekalesia i ni tagata se toaono. Mai lava i lena taimi e oo mai i le asō, o taumafai pea le fili o le amiotonu uma e taofi lona alualu i luma ma faaumatiaina. Ou te fia iloa pe o mafai e lena tamalii maoae, o Iosefa Samita, o lē sa ofoina atu lona soifua ina ia mafai ona faatulagaina le Ekalesia ma faaauauina e pei ona faamoemoe ai le Alii, ona tagai mai i le Ekalesia ua i ai nei, ma ona lālā ua faatulagaina i vaega uma o le lalolagi, ma iloa ai, o aso taitasi talu mai ona faamaturoina o ia, talu ai ona maliu ma faamaufaailogaina lana molimau i lona toto, ua sili atu ona malosi le Ekalesia nai lo le aso muamua.²² [Tagai fautuaga 5 i le itulau e 44.]