2014
Zimbabwe: Laueleele o le Matagofie, Tagata o le Faatuatua
Mati 2014


O Paionia i Atunuu Uma

Zimbabwe Laueleele o le Matagofie, Tagata o le Faatuatua

O loo maua i Zimbabwe se nuu faamanuiaina o le Au Paia o Aso e Gata Ai.

O Le Matagofie o Zimbabwe

Mafaufau i se tasi o mea Ofoofogia Faanatura e Fitu o le Lalolagi, o Victoria Falls i le tuaoi o Zimbabwe e le o le afu e sili ona lautele po o le sili ona loloto i le lalolagi—ae o le toatele ua manatu o le vai lea e sili ona tele le aofai o le vai. E sili atu nai lo se maila (1.6 km) le lautele, e palasi atu avega o vai i le faitau selau o futu (108 m) e pasasa i luga o papa o i lalo ifo. O le oolo o le palasi o le vai e oso ae ai i luga se pisi malosi lena e matuai le mafai ai ona e vaai ai i le pito i lalo o le afu i le taimi o le vaitau o le susu.

O le Victoria Falls ua na o se tasi o le tele o vaaiga ofoofogia i Zimbabwe. O loo i Aferika sautesasae, o Zimbabwe (na ta’ua muamua o Saute Rhodesia) e faatosinaina mai tagata malaga mai le lalolagi atoa e malaga mai i ona paka lautele, faasao, matagofie, ma le aganuu.

Pe e te manao ai e malaga faatasi ma se malaga taamilo o le faasao pe faataitai lou lima i le folauga i vaapau i le vai aave i lalo o le Vaitafe malosi o Zambezi, e tele mea e ofoina mai e Zimbabwe—e aofia ai se nuu ua faamanuiaina o le Au Paia o Aso e Gata Ai.

O Le Ekalesia i Zimbabwe

E sili atu nai lo le 23,000 tagata o le Ekalesia e nonofo i Zimbabwe. Ua vave le faatupulaia o tagata faamaumauina i le 35 tausaga ua mavae. A o lei oo atu i le 1980 mo se faataitaiga, faatoa silia ma le 1,000 tagata o le ekalesia.

O le folafolaga faaperofeta na tuuina mai e Peresitene Spencer W. Kimball (1895–1985) i le aso 8 o Iuni, 1978, e faapea “e mafai e alii agavaa uma o le Ekalesia ona faauuina i le perisitua e aunoa ma le manatu i le ituaiga o tagata po o lanu” (Tautinoga Aloaia 2) na i ai se aafiaga lelei i le tuputupu ae o le Ekalesia i Zimbabwe.

O le toatele o le Au Paia o Aso e Gata Ai na fesoasoani e faamalosia le Ekalesia i Zimbabwe. O se vaaiga puupuu lenei i nisi o na paionia.

Paionia o Aso Nei i Zimbabwe

Hubert Henry Hodgkiss

Na auina atu faifeautalai i Rhodesia i Saute mo se taimi faatapulaa i le amataga o le 1930. Ae e oo atu i le 1935 na aveesea mai faifeautalai uma mai Rhodesia i Saute (sa avea ma se vaega o le Misiona a Aferika i Saute) ma sa tapunia le eria ona o le le lava o faifeautalai ma le mamao o le fale o le misiona i Cape Town, Aferika i Saute.

Ia Setema o le 1950, na auina atu faifeautalai e toa valu ina ia toe tatala Rhodesia i Saute. I le lima masina mulimuli ane, na papatisoina ai le uluai tagata na liliu mai i le eria.

Na fanau i Egelani i le 1926, na siitia atu Hubert Henry Hodgkiss i Salisbury, Rhodesia i Saute, i le 1949. Sa ia muai aoaoina e uiga i le Ekalesia mai se uo lea na sailiili i le talalelei. Na i ai ni masalosaloga o Hugh e uiga i le talalelei toefuataiina, ma sa alu atu e faamaonia i lana uo faapea o le Ekalesia e le moni. Nai lo lena, ina ua mavae se sailiiliga ma le totoa e uiga i le talalelei, na atinaeina e Hugh se molimau e uiga i lona moni ma filifili ai e papatiso. “Sa ou sese,” na ia ta’u atu i lana uo. “O le a ou auai i le Ekalesia.”1

Na papatiso Hugh i le aso 1 o Fepuari, 1951, ma faailogaina ai le uluai papatisoga o se tagata liliu mai i Rhodesia i Saute. Sa ia fiafia i le i ai faatasi ma tagata ma faia ni uo i soo se mea sa alu i ai o ia. O lona natura faauo na mafai ai ona ia faia se saofaga tele i le tuputupu ae o le Ekalesia i le eria.

I le 1959 na avea ai Hugh ma peresitene o le Paranesi i Salisbury. O ona fesoasoani o ni tagata foi o le ekalesia o le lotoifale. O le taimi muamua lenei ua i ai i le au peresitene o le paranesi ni tagata o le ekalesia o le lotoifale. I le taimi muamua, o faifeautalai sa faatumuina i taimi uma ia tiutetauave o le au peresitene o le paranesi.

Ernest Sibanda

Na feiloai Ernest Sibanda i ni faifeautalai se toalua Mamona o loo tietie i ni uila—Elder Black ma Elder Kaelin—i a Tesema i le 1978. Na la tuua ai se Tusi a Mamona ia te ia. A o lei oo i le la asiasiga, ua uma ona faaaluina e Ernest le tele o tausaga i le suesueina o mataupu faalelotu. O le mea moni, sa avea o ia ma se faiaoga mo lana ekalesia mo le iva tausaga, ma se faifeau mo le tolu tausaga.

O le po na maua ai e Ernest lana kopi o le Tusi a Mamona na ala ai o ia seia oo i le 2:00 i le taeao i le faitauina ma le naunautai o lana tusi. Sa le mafai ona faatali e feiloai i faifeautalai i le aso na sosoo ai. Na ta’u atu e Ernest ia i laua sa tele atu mea ua ia aoaoina mai ia Iosefa Samita e uiga ia Iesu Keriso nai lo faifeau uma sa ia masani ai. Na vave lava ona papatiso Ernest mulimuli ane, sosoo ai lea ma lona toalua ma lana fanau i ni nai vaiaso mulimuli ane.

O le aso o lona papatisoga, sa ia tusia, “sa ou lagonaina lava le saoloto. Sa ou lagonaina le faamaloloina mai mea leaga taitasi. Na ou iloa o loo i ai le alofa ia te au mo lo’u aiga. Sa ou iloa sa i ai le alofa i totonu ia te au mo le Ekalesia.”2

Na faamaonia o Ernest Sibanda na avea ma se malosiaga tele i le Ekalesia. Sa auauna atu o ia o se peresitene o le Aoga Sa, failautusi o le paranesi, ma le fesoasoani lua i le au peresitene o le paranesi. Na ia faataunuuina foi se tofiga mai le peresitene o misiona a Aferika i Saute e faaliliu viiga mai le Igilisi i le faaShona.

Edward Dube

Ata
Elder Edward Dube

I le konafesi aoao ia Aperila 2013, na valaaulia ai Edward Dube e avea ma se sui o le Korama Muamua a Fitugafulu, ua avea ai o ia ma tagata muamua mai Zimbabwe i le Pulega Aoao o le Ekalesia. O lenei mea ua na o se tasi o mea e aupito lata mai o le tele o mea muamua mo Elder Dube. Sa avea foi o ia ma uluai tagatanuu e peresitene i le siteki, tagatanuu muamua e peresitene i le misiona, tagatanuu muamua e fitugafulu o le eria mai Zimbabwe. O Elder Dube ua avea ma se paionia moni o le taitaiga amiotonu.

A o lumanai na mea uma, e ui i lea, sa i ai se isi muamua mo Elder Dube: lona aso muamua na auai i le lotu. Toe lua tausaga alu o ia i le lotu mo le taimi muamua, na tuuina atu ia te ia se Tusi a Mamona e se tagata o le au Paia o Aso e Gata na faigaluega ai o ia. Na faitau e Elder Dube le Tusi a Mamona ma lagonaina lana uunaiga ma le mana.

Ia Fepuari i le 1984, na taliaina ai e Elder Dube se valaaulia e auai i se sauniga anapogi ma molimau i se paranesi i le lotoifale. Sa ia lagonaina le matuai popole lava ina ua ulufale atu i le falesa na toeitiiti lava faliu i tua ma savali i fafo.

Ae ui i lea, e lei umi, ae amata ona suia lagona o Elder Dube i le taimi lava na tulai ai le peresitene o le paranesi ma molimau atu i le Tusi a Mamona. O se molimau o le Tusi a Mamona o se tasi o vaega na lagonaina e Elder Dube ua laugatasia ai. Sa ia tulai ma faasoa atu ona lava manatu ma lagona o le Tusi a Mamona, ina ua uma ona tuuina mai e isi tagata ni molimau.

O le taimi lava na maea ai lena uluai sauniga faamanatuga, na amata loa e Elder Dube ona sailiili i le Ekalesia i le punouai. Sa papatisoina o ia i ni nai masina mulimuli ane. Ona auauna atu ai lea o ia o se faifeautalai faamisiona i le Misiona a Zimbabwe Harare. Na faaipoipo atu Elder Dube ia Naume Keresia Salizani i le aso 9 o Tesema, 1989. E toafa le la fanau.

Ua vaaia e Elder Dube le tele o lugā ma lalō mo le au Paia i Zimbabwe ona o faalavelave faaupufai. I nei mea uma, sa faalagolago o ia i le Alii mo le malosi ma le taitaiga. “Ou te toe tepa i tua i lo’u olaga ma ou te matuai lagona le loto faafetai,” o lana tala lea. “O le talalelei ua avea ma mea uma i lo’u olaga”3

“Ia te au, o Elder Dube o se Polika Iaga po o se Uilifoti Uitilafi o Zimbabwe,” o le tala lea a Peresitene Keith R. Edwards, o se tasi sa avea muamua ma Fitugafulu o loo avea nei ma peresitene o le Nofoaga Tutotonu mo le Aoaoga o Faafaifeautalai i Egelani. O Peresitene Edwards sa avea ma peresitene o le misiona i le Misiona a Zimbabwe Harare mai le 2000 i le 2003 ma sa galulue mo se taimi umi ma Elder Dube, o lē sa avea ma peresitene o le siteki i le taimi lea. “Ua na ona i ai ia Elder Dube se vaaiga mamao o le mea e mafai e le talalelei ona fai ma le auala e tatau ona fai ai.”4

Taumafaiga Faafaifeautalai i Zimbabwe

I lona taimi i Zimbabwe, na molimauina patino e Peresitene Edwards le tuputupu ae o le Ekalesia i se laueleele ua faateleina ma faateleina le opoina mai o le talalelei. “O tagata o Zimbabwe e olioli i le olaga,” o le tala lea a Peresitene Edwards. “E fiafia i latou ma, o lo latou natura, e matuai faaleagaga lava. E matuai faigofie lava ona aoao i latou.”

Na faamalamalama mai e Peresitene Edwards o le pine a faifeautalai—ona o loo i ai le igoa o le Faaola i luga—o se tasi o auala aupito faigofie mo faifeautalai e amata ai talanoaga o le talalelei ma tagata o Zimbabwe. E masani ona faitau e tagata o le lotoifale le igoa o le Ekalesia ma amata ona fiafia i le lotu. “Latou te fai mai, ‘O i matou foi o uo a Iesu Keriso.’ O se sootaga vave,” le tala a Peresitene Edwards.

O loo i ai pea le tele o taitai o le lumanai ma paionia o loo taliaina le Ekalesia i taimi uma i Zimbabwe. “E pisi faifeautalai i taimi uma,” o le tala lea a Peresitene Edwards.

Faamatalaga

  1. Mai ia Greg Hodgkiss, otootoga o le olaga o Hubert Henry Hodgkiss, 26 Iuni, 2012, faila o le tulaga o le atunuu o Zimbabwe, Faletusi o Talafaasolopito o le Ekalesia, Aai o Sate Leki.

  2. All are alike unto God, ed. E. Dale LeBaron (1990), 129.

  3. Edward Dube, i R. Scott Lloyd, “New General Authority: Elder Edward Dube,” Church News, 20, Ape. 2013, ldschurchnews.com.

  4. Mai se faatalanoaga ma Keith R. Edwards, 24, Ape. 2013.