Faaipoipoga Faaautaunonofo i le maea ai o le Manifeso
Mo le silia ma le afa o le seneturi lona 19, sa faia ai pea lava e nisi o le Au Paia o Aso e Gata Ai faaipoipoga faaautaunonofo i lalo o le taitaiga a le Peresitene o le Ekalesia. O lea faiga sa folasia mai e ala i faaaliga ia Iosefa Samita i totonu o se lio faatapulaaina o paaga vavalalata ma sa faia lava i lumamea i le va o le 1852 ma le 1890.1 O le Peresitene o le Ekalesia o Uilifoti Uitilafi sa musuia e tuuina mai le Manifeso, o se faamatalaga na folafola ai lona “faamoemoe e usitai i na tulafono” faasaina ai autaunonofo ma tautino atu “e faaaoga [lana] faatosinaga ma tagata o le Ekalesia… ina ia latou faia foi.”2 E faapei o le amataga o faaipoipoga faaautaunonofo i le Ekalesia, o le faamutaina o lea faiga sa faifai malie ma faateleina, o se faagasologa sa tumu i faigata ma le le mautonu.
Na tautino atu i le Manifeso le faamoemoega o Peresitene Uitilafi e gauai atu i tulafono a le Iunaite Setete, ma, o le taimi lava na lagolagoina ai le Manifeso i le konafesi aoao, sa tele ina faamuta faaipoipoga fou faaautaunonofo i totonu o lena poloaiga.3 Ae ui o lea, e tele mataupu iloga sa tatau ona faamautu. Sa gugu le Manifeso i mea sa tatau ona fai e aiga o autaunonofo sa i ai. I la latou lava taumafaiga, o nisi ulugalii sa tuueseeseina i latou lava pe tatala faaipoipoga o se taunuuga o le Manifeso; o isi tane sa tuu le [nonofo] ma ava uma ae ua na o le tasi le ava ae sa faaauau pea ona lagolagoina i latou uma sa faalagolago ia i latou le tausiga i mea tautupe po o lagona.4 “I le talitonu ai faapea o feagaiga sa latou osia ma le Atua ma o latou taitoalua e tatau ona faamamaluina i luga atu o se isi lava mea, e toatele tane, e aofia ai ma taitai o le Ekalesia, sa faaauau pea ona [nonofo] ma a latou autaunonofo ma tausi a latou fanau seia oo i le seneturi lona 20.5
Sa faaauau pea ona faatino se vaega toaitiiti o faaipoipoga faaautaunonofo i Mekisiko ma Kanata i lalo o le faatanaga a ni isi taitai o le Ekalesia. I le avea ai o se tulafono, sa lei faalauiloaina nei faaipoipoga e taitai o le Ekalesia ma sa faigata ona faamaonia. A le o se tasi po o nei taitoalua uma o e sa ulu atu i nei faaipoipoga sa tatau ona malilie e nonofo ai pea i Kanata po o Mekisikio. I se tulaga ese faavae, o se numera laitiiti o faaipoipoga faaautaunonofo na faia i totonu o le Iunaite Setete i le va o le 1890 ma le 1904. “O le aofaiga atoa o faaipoipoga fou faaautaunonofo na faia i nei tausaga, i totonu ma fafo o le Iunaite Setete, e le o iloa.6 O faamaumauga o faamauga i lea vaitau, sa le o taua ai pe sa o se faamauga i se ava e toatasi pe toatele, ma sa faigata ai se faitauga maioio.7
O le matafaioi a le Ekalesia i nei faaipoipoga, sa lei pine ae avea o se mataupu ogaoga o felafolafoaiga faalauaitele ina ua filifilia Reed Smoot, o se Aposetolo i le Senate a le Iunaite Setete i le 1903.8 I le konafesi aoao ia Aperila, 1904, sa tuu atu ai e Peresitene Iosefa F. Samita o le Ekalesia se faamatalaga malosi, sa lauiloa o le Manifeso Lona Lua, e faasalaina ai ni faaipoipoga faaautaunonofo fou e ala lea i le tape o igoa mai le Ekalesia.9 Talu mai ona po o Peresitene Iosefa Samita, sa faamamafaina pea lava pea e Peresitene o le Ekalesia ua le toe faatagaina tagata o le Ekalesia ona ulu atu i faaipoipoga faaautaunonofo ma sa faamamafaina le faamaoni o a latou upu i le uunaia o taitai i lotoifale e aumai tagata e le o ola ai i luma e faia fono aoai faale-Ekalesia.
Ua faamatala e Au Paia ni nai tala taua e faatatau i le faamutaina o le faiga o faaipoipoga faaautaunonofo e Au Paia o Aso e Gata Ai, e aofia ai le “Manifeso Lona Lua.” Mo nisi faamatalaga, tagai i le “The Manifesto and the End of Plural Marriage.”
Autu e fesootai i ai: Plural Marriage in Utah, Manifesto, Antipolygamy Legislation, Reed Smoot Hearings, Joseph Smith and Plural Marriage, Wilford Woodruff, Joseph F. Smith, Colonies in Mexico